سنگ نگاری، ژئوشیمی و ژنز کانسار کرومیت کوهی (افیولیت ملانژ رباط سفید)، شمال شرق ایران

مهمترین واحدهای زمین­شناسی منطقه­ی رباط سفید به مجموعه­ی افیولیتی با سن کرتاسه فوقانی وابسته­است که به ترتیب فراوانی شامل الترامافیک­های سرپانتینی­شده (دونیت، هارزبورگیت و پیروکسنیت)، گابرو و دایک­های دیابازی رودنگیتی­شده است. لنزهای کرومیتیتی در واحد هارزبورگیت و دونیتی به­شدت سرپانتینیزه قرارگرفته­اند و مخصوصاً همیافتی بسیار نزدیکی با واحد دونیتی دارند به نحوی که غلاف­های دونیتی در برگیرنده­ی لنزهای کرومیتیت، با ضخامت چند سانتیمتر تا چندین متر در منطقه مشاهده می­شوند. بافت­های اولیه واحدهای کرومیتی شامل بافت مشبک و افشان و بافت­های ثانویه از قبیل بافت برشی، کششی و کاتاکلاستیک می­شوند. وجود بافت های توده­ای و افشان و نیز غلاف دونیتی کرومیتیت­ها موید این است که این ذخایر به صورت همزائی تشکیل و در خلال جایگیری مجموعه افیولیتی و در نتیجه زمین ساختی فعال منطقه قطع و جابجا شده­است. انطباق میان پراکندگی موقعیت اندیس­ها­ و نیز روند سری گسل­ها با راستای ne,­sw بیانگر آن است که در جابجایی این ذخایرکرومیت گسل­ها بیشترین نقش را بازی کرده­اند. بررسی­های ژئوشیمیایی نشان می­دهد که کرومیت منطقه کوهی دارای مقادیر میانگین cr2o3 (54/49 %) ، mgo (29/20%) ، tio2  (19/0 %) و al2o3 (44/2 تا 9/7 %) است، نسبت cr/cr + al (86/0 تا 95/0)  که نشان­دهنده کرومیت های غنی از کروم و دارای آلومینیوم پائین است که در فلزشناسی می­تواند مورد استفاده قرار گیرد. بالا­بودن مقدار cr2o3 و mgo در این کانسار حاکی از تبلور کرومیت­ها از ماگمایی با درجه­ی ذوب­بخشی­بالاست. مقادیر پائین ­al2o3 و tio2 ­کرومیت­های منطقه­ی ­مورد ­بررسی با موقعیت چینه­نگاشتی­عمیق کرومیت­ها در­ دنباله­ی افیولیتی (پریدوتیت­های­زمین­ساختی) همخوانی­دارد و نشان­دهنده­ی خاستگاه ­ماگمایی برگرفته از گوشته­ی ­فوقانی برای ­این کانسار است. با توجه­به مقادیراکسیدهای­اصلی کانسارکرومیت­کوهی در گستره­ی کانسارهای نوع انبانی مشتق شده ­از سری ­ماگمایی ­جزایر قوسی­ و­ سری­ ماگمایی­ بونینیتی­ در محیط­ زمین ساختی منطقه­ی چندفرورانشی است، همچنین تهی­شدگی ti و غنی­شدگی th در نمونه­های سنگی برداشت ­شده از منطقه تائید کننده خاستگاه ماگمایی وابسته به زون­فرورانش است .